Dünya’da ve Türkiye’de Gıda Atıkları

Popülasyon artışı ve bunun getirdiği üretim furyası ile artışa geçen atıklar, birden çok alanda olumsuzluğunu göstermeye başladı bile. Dünya’da artışa geçen popülasyon, lojistik sorunlar, tedarik zincirindeki kırılmalar ile birlikte atıkların ortaya çıkmasına yol açtı. Ayrıca, hassas ürünlerin uzak noktalara teslimatının artması ve tropik meyveler gibi ürünlerin globalda tüketiminin artması da bu kırılmaya neden oldu.

Ülkemizde de artan popülasyon ve bunun getirmiş olduğu sorunlarla birlikte artan atıklar, önümüzdeki yıllarda daha da artarak bir sorun haline gelecektir.

Eğer tahmin edildiği gibi dünya nüfusu 2050 yılına kadar 9,6 milyara ulaşacak olursa, bugünkü üretim ve tüketim alışkanlıklarımızı devam ettirmek için üç kat daha büyük bir dünyaya ihtiyacımız olacak. Yükselen dünya nüfusunun gıda ihtiyacını karşılayabilmek için, gıda üretiminin mevcut miktara göre %60 oranında artması gerekmektedir.
Bununla birlikte her yıl üretilen gıdanın üçte biri, bir diğer deyişle 1,3 milyar ton yiyecek çöpe atılıyor.
AB'de ise her yıl yaklaşık 88 milyon ton gıdanın yaklaşık 143 milyar Euro'luk maliyetlerle israf edildiği tahmin ediliyor. Oysa AB'de üretilen gıdanın % 20'si kaybolurken veya boşa harcanırken, en az 55 milyon insan kendi kendini beslemek için mücadele ediyor.
Türkiye'de yılda 18.8 milyon ton gıda çöpe gidiyor. Üretilen meyve ve sebzenin yüzde 50'si israf oluyor. Her gün 4.9 milyon ekmek çöp oluyor.
Bu israfın en büyük kalemlerinden biri de hizmet sektöründe yaşanıyor. Kafe, restoran, otel vs. gibi işletmelerde işletme başına yılda ortalama 4.2 ton gıda israf ediliyor. Ayrıca yine işletme başına 2000 ton içecek dökülüyor.
Gıda kayıp ve atıkları, açlık ve yetersiz beslenme ile birlikte küresel sorunlar arasında ilk sırada yer almakta ve çiftçiler, tüketiciler ve gıda değer zincirindeki diğer paydaşlar için yüksek düzeyde bir ekonomik zarara yol açmaktadır. Böylelikle ekonomik kayıp ve çevre üzerinde olumsuz etkilere sebep olmaktadır.

Ev Dışı Tüketimde Ne Yapılabilir?

Son zamanlarda artan dışarıda yemek yeme ve değişen tatil alışkanlıkları ile birlikte artan talep, ev dışı tüketim sektöründeki atıkları da arttırmaya ve atıkların önlenemez hale gelmeye başlamasına yol açtı. Her şey dahil oteller, brunch hizmeti veren işletmeler gibi işletmelerin sayısının artması da bu konuda olumsuz bir etki sağlamakta.

Gıda hizmet sektörü, etkin olmayan stok yönetimi, hatalı pişirme yöntemleri, miktarın ayarlanamaması ya da açık büfe, gıda ürünlerinin dekorasyon malzemesi olarak kullanılması, tüketicilerin gerçek ihtiyacını gözetmeyen boyutta tabak kullanımı gibi pazarlama yöntemleri atığa yol açabilmektedir. Gıdaları hazırlama tekniğinden tabak seçimine kadar, gıda hizmetlerindeki atığı azaltacak çözümlerin uygulanması ve yaygınlaşması sağlanmalıdır.

ÖNLEYİN: Öncelikle gıda atıklarının kendi içinde oluşmasını önleyin
BAĞIŞ YAPIN: Engellenemeyen ama yine de insanların tüketmesi için güvenli olan gıdaları ihtiyaç sahiplerine bağışlayın
DÖNÜŞTÜRÜN: Geri kalanını direkt alternatif çözümler ile dönüştürerek çöpe atılmasını azaltın

Faydaları Nelerdir?

İşletmenizde gıda israfını azaltmak, insanları beslemekten ve çevreye yardımcı olmaktan çok daha fazlasını sağlar: kârınızı doğrudan etkileyebilir, personelinizin katılımını sağlayabilir ve müşterilerinizle ilişkileri güçlendirebilir. Özellikle, bu stratejilerin şunları sağlayabileceğini düşünüyoruz:

Para Tasarrufu: Bu alanda yapılan çalışmalar gıda maliyetlerinde en az %3’lük bir azalma olduğunu gösteriyor.
Personeli Güçlendirin: Personelin %90'ından fazlası gıda atığını azaltmak için harekete geçmek istediklerini gösteriyor.
Müşteri Talebini Karşılayın: Artık yeni nesil tüketiciler, toplantı planlayıcıları ve kurumsal müşteriler, özellikle büyük danışmanlık firmaları, etkinlik mekanlarının gıda atığını en aza indirmesi ve kalan yiyecekleri bağışlamak için topluluk ortaklarıyla birlikte çalışarak sürdürülebilir şekilde hareket etmesini beklemektedir.